aangifte
Aangifte doen in Nederland betekent dat u aan de Belastingdienst doorgeeft hoeveel geld u in een jaar heeft verdiend en hoeveel belasting u daarover moet betalen. Dit doet u door een formulier in te vullen, meestal online. De Belastingdienst berekent dan of u nog extra belasting moet betalen of misschien geld terugkrijgt. Als u werkt of inkomen heeft, moet u meestal elk jaar aangifte doen. Het is belangrijk om dit op tijd te doen, zodat u geen boete krijgt. U kunt ook aangifte doen bij de politie. Dan geeft u aan dat u het slachtoffer bent van een misdrijf.
activeren
adresbalk
adresbalk
Een adresbalk is het vakje bovenaan in een browser waar u het adres (URL-adres) van een website kunt typen. Als u daar een adres invoert en op ‘Enter’ drukt, gaat de browser naar die website. Het is als het intypen van een huisadres, maar dan voor het internet.
app
app
Een app is een programmaatje dat u op uw smartphone of tablet kunt zetten. Met dat programmaatje kunt u dan iets doen, zoals digitale foto’s bewerken, online de krant lezen of kijken of er een regenbui aankomt. Met de DigiD app kunt u inloggen op websites van de overheid. Het woordje ‘app’ is een afkorting van het woord ‘applicatie’, dat ‘toepassing’ betekent. Met ‘toepassing’ wordt hier bedoeld ‘iets wat je kunt gebruiken’.
browser
browser
Als u websites bekijkt op internet, dan gebruikt u een browser. Dat is een computer-programma dat standaard op uw computer staat. Zonder browser kunt u geen websites bekijken. Chrome is een browser die veel wordt gebruikt. Andere bekende browsers zijn Edge, Mozilla Firefox en Safari. Het woord ‘Browser’ komt uit het Engels. ‘Browse’ betekent ‘bladeren’, in de zin van ‘bladeren in een boek’. Elke website heeft zijn eigen adres. Dit adres staat in de adresbalk van de browser. Zo’n adres noem je een ‘URL-adres’. Twee voorbeelden van een URL-adres: https://www.overheid.nl/ en https://www.digid.nl/. Om te kunnen zoeken op internet, gebruikt u een zoekmachine, zoals Google, Bing of DuckDuckGo. Een zoekmachine is dus iets anders dan een browser. Ook zoekmachines staan meestal al op uw computer.
Zie hieronder de plaatjes die horen bij de genoemde browsers. Deze plaatjes noem je ook wel icoontjes of pictogrammen.
burgerservicenummer (BSN)
burgerservicenummer (BSN)
Het burger-service-nummer (BSN) is uw eigen persoons-nummer voor uw contact met de overheid. Het BSN is uniek en bestaat uit 8 of 9 cijfers. Uw DigiD is gekoppeld aan uw unieke BSN. Zo weet de overheid dat u het bent als u met uw DigiD inlogt op één van websites van de overheid. Bijvoorbeeld op de website van de Belastingdienst om aangifte te doen of een toeslag aan te vragen. U krijgt een BSN als u zich inschrijft in de Basisregistratie Personen (BRP). De BRP is het Nederlands bevolkings-register. Dat is een lijst met de persoonsgegevens van alle burgers van Nederland, zoals voor- en achternaam, geboortedatum en -plaats, nationaliteit, woonadres en burgerlijke staat. De gemeenten houden deze lijst bij.
digitaal
digitaal
Hier wordt met digitaal bedoeld ‘online’ of ‘via internet’. In het Engels betekent ‘digit’ cijfer. Op internet ‘praten’ computers met elkaar in nullen en enen.
Donorregister
Donorregister
Het Donorregister in Nederland is een officiële lijst waarin u kunt aangeven of u na uw overlijden uw organen en weefsels wilt doneren. U kunt kiezen of u wel of geen donor wilt zijn, of dat iemand anders deze keuze voor u maakt. Dit helpt artsen en uw familie. Zo weten ze wat uw wens is wanneer u komt te overlijden. U kunt de lijst op papier invullen en met de post versturen. U kunt de lijst ook via de site donorregister.nl invullen. Hiervoor moet u inloggen met uw DigiD.
gebruikersnaam
gebruikersnaam
Een gebruikersnaam is een naam die u als gebruiker toegang tot iets geeft. Met het intypen van de gebruikersnaam en het wachtwoord dat erbij hoort, krijgt u als gebruiker toegang tot een computer, een bepaald programma of een dienst op internet. Soms krijgt u een gebruikersnaam toegewezen, soms mag u er zelf één kiezen. Een ander woord voor gebruikersnaam is ‘inlognaam’.
gemeente
gemeente
Nederland wordt bestuurd door de overheid. De overheid bestaat uit het Rijk, de provincies en de gemeenten. Er zijn meer dan 340 gemeenten in Nederland. Een gemeente kan bestaan uit één stad of plaats, maar ook uit meerdere plaatsen of dorpen. Deze zijn dan samengevoegd tot één gemeente. Elke gemeente heeft een stadhuis en soms ook stadswinkels. Daar kunnen inwoners heen om zaken te regelen. Een gemeente voert alleen taken uit die direct van belang zijn voor haar inwoners. Zoals het huisvuil ophalen of het aanleggen van een fietspad. Ook houdt de gemeente bij wie er in de gemeente wonen. Dat gebeurt in de Basisregistratie Personen. En ze geeft officiële documenten uit, zoals een paspoort, identiteitskaart of een rijbewijs. De gemeente doet nog veel meer. Elke gemeente heeft een eigen website, met nieuws en informatie. Inwoners kunnen via deze website ook zaken regelen, zoals het maken van een afspraak voor een nieuw paspoort.
identiteit
identiteit
Identiteit is wie u bent als persoon. Uw identiteit wordt bepaald door zaken die u uniek maken, zoals hoe u eruit ziet, hoe u spreekt en wat uw meningen zijn. Uw identiteit bepaalt hoe u uzelf en de wereld om u heen ziet. Daarnaast heeft identiteit ook een officiële kant. Uw officiële identiteit verwijst naar de officiële gegevens die bij u horen, zoals uw naam, geboortedatum, nationaliteit, en burgerservicenummer (BSN). Bij deze officiële identiteit horen ook documenten zoals een paspoort of identiteitskaart. Deze gegevens en documenten worden door overheden en organisaties gebruikt om u officieel te herkennen en te registreren. Registreren betekent: uw persoonlijke gegevens toevoegen aan een officiële lijst met namen. Zo’n lijst heet een register.
inloggen
inloggen
U logt in als u zich aanmeldt op een computer of bij een website om toegang te krijgen. Om te kunnen inloggen heeft u meestal een gebruikersnaam en wachtwoord nodig. De combinatie van een gebruikersnaam en wachtwoord wordt ook wel ‘account’ of ‘inlog-account’ genoemd. Nadat u bent ingelogd bij een website, komt u op dat deel van de site, dat alleen voor u toegankelijk is en waar persoonlijke informatie over u staat. We noemen dit een ‘mijn-omgeving’. Daarom is het belangrijk dat u uw gebruikersnaam en wachtwoord niet met anderen deelt. Anders kunnen zij hier ook mee inloggen en zo bij uw persoonlijke informatie komen. En als ze kwaad willen, kunnen ze dan iets veranderen in het voordeel van zichzelf en in het nadeel van u.
machtigen
machtigen
Als u sommige zaken met de overheid liever door iemand anders wilt laten doen, kunt u hem of haar machtigen. Deze persoon wordt ‘de gemachtigde’ genoemd. Bij DigiD Machtigen geeft u toestemming aan de ander om uw zaken te regelen. Hierbij heeft de ander uw DigiD niet nodig. Dit machtigen regelt u via het webadres machtigen.digid.nl. De gemachtigde logt in met zijn of haar eigen DigiD om de zaken digitaal voor u te regelen, bijvoorbeeld bij de Belastingdienst. De gemachtigde maakt dus geen gebruik van uw DigiD-gegevens. Daarmee beschermt u dus uw privacy. Uw DigiD is privé!
oefenomgeving
oefenomgeving
Hier wordt met een oefen-omgeving een website bedoeld, waar u iets kunt oefenen, zodat u er handig in wordt. Fouten maken in een oefen-omgeving is niet erg. Het heeft geen gevolgen, u leert er juist van. Stichting Digisterker heeft twee oefen-omgevingen. De eerste oefenomgeving is de site oefenenmetdigid.nl. Hier kunt u oefenen met het aanvragen, activeren en gebruiken van DigiD. Dan weet u wat u moet doen als u echt een DigiD gaat aanvragen en gebruiken. De tweede oefen-omgeving is de site https://oefenenmetdigid.nl/app. Hier maakt u kennis met de DigiD app en oefent u hoe u de app op uw telefoon installeert. Ook oefent u hoe u de app activeert en gebruikt. Zo weet u precies wat u moet doen als u de app echt op uw telefoon zet en gaat gebruiken.
overheid
overheid
De Nederlandse overheid is de hoogste macht van het land. Bij de overheid werken tien-duizenden ambtenaren. Sommigen bereiden beleid en wetten voor. Anderen voeren het beleid uit of houden in de gaten dat iedereen zich aan de wet houdt. Meer dan 1600 organisaties maken deel uit van de overheid. Daar horen de 12 ministeries bij, de 12 provincies en de 342 gemeenten. De overheid zorgt ervoor dat alles zo goed mogelijk verloopt in Nederland. Dat bijvoorbeeld de wegen goed onderhouden worden, iedereen naar de dokter kan en elk kind onderwijs krijgt. De Nederlandse burger moet voor bepaalde diensten bij de overheid zijn, zoals een nieuw paspoort, teruggave van te veel betaalde belasting of huurtoeslag. Tegenwoordig regelt hij of zij dit meestal via internet. Meer informatie over de overheid vindt u op de site overheid.nl.
pensioen
pensioen
Pensioen in Nederland is het inkomen dat u ontvangt als u een bepaalde leeftijd heeft bereikt en kunt stoppen met werken. Het kan uit drie onderdelen bestaan: de AOW van de overheid, pensioen via uw werkgever en pensioen dat u zelf opbouwt bij een bank of verzekeraar. De AOW is een basis-pensioen dat u automatisch opbouwt als u in Nederland woont of werkt. Het wordt uitgekeerd vanaf uw AOW-leeftijd. Het pensioen via uw werkgever wordt voor een deel door uw werkgever betaald en voor een deel door uzelf. Als u eigen baas bent, kunt u pensioen opbouwen bij een bank of verzekeraar. Daarmee kunt u dan uw AOW aanvullen. Op de site mijnpensioenoverzicht.nl kunt u uw verwachte pensioen bekijken. Hiervoor moet u inloggen met uw DigiD.
persoonlijke gegevens
persoonlijke gegevens
Persoonlijke gegevens zijn gegevens die iets over u zeggen en waarmee anderen u kunnen herkennen. Dit kan uw naam, adres, geboortedatum, telefoonnummer, e-mailadres of burgerservicenummer (BSN) zijn. Het zijn gegevens die vaak nodig zijn voor officiële zaken, zoals bij een bank, de dokter of de overheid. Persoonlijke gegevens zijn belangrijk en moeten veilig worden bewaard om uw privacy te beschermen. Met ‘persoonsgegevens’ wordt hetzelfde bedoeld als met ‘persoonlijke gegevens’.
QR-code
QR-code
Een QR-code is een vierkant plaatje met zwarte en witte blokjes dat u kunt scannen met uw mobiele telefoon. Als u de code scant, verschijnt er een link op uw telefoon-scherm. Door op die link te klikken, komt u op een website of krijgt u informatie te zien. Het is een snelle en makkelijke manier om iets te openen zonder te typen. U scant de QR-code met de camera van uw telefoon.
sms
sms
SMS staat voor Short Messaging Service. Dit is Engels en betekent ‘Korte Berichten Service’. Een sms is een tekst-bericht dat u verstuurt van uw mobiele telefoon naar een andere mobiele telefoon. Hiervoor gebruikt u de app ‘Berichten’. Meestal staat deze app al standaard op uw telefoon. Een sms-bericht typ je met de toetsen van de mobiele telefoon. Ook organisaties van de overheid kunnen u ‘een sms’je’ sturen.
Het plaatje dat bij de app ‘Berichten’ hoort kan er verschillend uitzien. Zo’n plaatje wordt trouwens een icoontje of pictogram genoemd. Op de iPhone ziet het plaatje er zo uit:
Op een Samsung-telefoon ziet het plaatje er zo uit:
toeslag
toeslag
Als u niet te veel verdient en niet te veel eigen geld heeft, heeft u misschien recht op een toeslag. Dit is een bedrag dat de Dienst Toeslagen elke maand aan u overmaakt. Er zijn vier verschillende toeslagen. Zo is er zorgtoeslag. Dit bedrag gebruikt u om een deel van uw zorgverzekering te betalen. Er is ook huurtoeslag. Dit bedrag gebruikt u om een deel van de huur van uw woning te betalen. En als u kinderen heeft, heeft u misschien recht op de kinderopvang-toeslag. Of het kind-gebonden budget. Een toeslag vraagt u zelf aan bij de website van de Dienst Toeslagen: toeslagen.nl. Hiervoor moet u inloggen met uw DigiD. Verandert uw inkomen? Geef dit dan meteen door aan de Dienst Toeslagen! Te veel gekregen toeslag moet u namelijk terugbetalen.
twee-staps-verificatie
twee-staps-verificatie
Bij twee-staps-verificatie logt u in twee stappen in. Dit is veiliger dan inloggen in één stap. Als u inlogt in één stap, dan logt u alleen in met een gebruikersnaam en wachtwoord. Als u inlogt bij een website van de overheid, gaat dat tegenwoordig altijd in twee stappen. Eerst logt u in met uw DigiD-gebruikersnaam en DigiD-wachtwoord. Dan stuurt de overheids-organisatie waarbij u inlogt een sms-code naar uw telefoon. Deze code, die bestaat uit zes cijfers, moet u dan ook invullen op het inlogscherm. Pas dan bent u ingelogd en kunt u bij uw persoonlijke gegevens. Heeft een oplichter uw DigiD-gebruikersnaam en DigiD-wachtwoord? En wil hij hiermee inloggen op een website van de overheid om zaken voor zichzelf te regelen? Dan moet hij naast uw DigiD dus ook uw telefoon in zijn bezit hebben. Anders lukt het niet. Hij moet dus twee dingen van u gestolen hebben. Als u inlogt met de DigiD app, heeft u ook uw telefoon nodig. In twee stappen inloggen wordt ook wel ‘twee-staps-authenticatie’ genoemd. En in plaats van ‘twee-staps-…’ wordt ook wel ‘twee-factor-…’ gebruikt: ‘twee-factor-verificatie’ of ‘twee-factor-authenticatie’. Verificatie betekent ‘controleren op waarheid’. Authenticatie betekent ‘controleren op echtheid’.
veilig
veilig
Met veilig kan worden bedoeld dat uw persoonlijke gegevens en berichten op internet goed worden afgeschermd, zodat anderen ze niet kunnen zien of lezen. Deze gegevens staan dan in een mijn-omgeving. Met veilig kan ook een veilige internet-verbinding worden bedoeld. Dit betekent dat mensen die kwaad willen niet op die verbinding kunnen inbreken en zo kunnen meekijken.
wachtwoord
wachtwoord
Als u bijvoorbeeld op internet iets wilt regelen, moet u inloggen. Dan typt u uw gebruikersnaam en wachtwoord in op het inlogscherm. Het wachtwoord kiest u altijd zelf. Dit doet u als u zich de eerste keer aanmeldt bij bijvoorbeeld de website waar u iets wilt regelen. Het is belangrijk dat u een wachtwoord kiest dat niet makkelijk te raden is, maar dat u wel goed kunt onthouden. Een goed wachtwoord bestaat uit een combinatie van letters, cijfers en leestekens. Zowel uw gebruikersnaam als het wachtwoord moeten juist worden ingetypt. Maakt u een fout, dan lukt het inloggen niet. Met een wachtwoord wordt uw persoonlijke en belangrijke gegevens beschermd. Geef uw wachtwoord dan ook nooit aan iemand anders!
website
website
De meeste bedrijven en organisaties hebben een eigen plek op het internet. Zo’n plek noem je een website. Zo heeft de Belastingdienst een eigen website en de gemeente waar u woont ook. Maar ook winkels hebben een eigen website, waar u spullen kunt kopen. Een website bestaat uit meerdere pagina’s: een startpagina of homepage met een menu met links. Op deze links kunt klikken. Zo komt u op de andere webpagina’s die bij de website horen. Op een website vindt u informatie over de organisatie of het bedrijf. Biedt het bedrijf of de organisatie diensten of producten aan? Dan kunt u ook op de website inloggen. Elke website heeft zijn eigen adres. Dit web-adres staat in de adresbalk van de browser.
zorgtoeslag
zorgtoeslag
Iedereen die in Nederland woont of werkt is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Een zorgverzekering is niet goedkoop. Daarom is er zorgtoeslag. Dit is een bijdrage van de overheid om een deel van de kosten te betalen. Om zorgtoeslag te krijgen moet u aan een aantal eisen voldoen. Zo moet u 18 jaar of ouder zijn, een Nederlandse zorgverzekering hebben en niet te veel verdienen. Ook mag u niet te veel spaargeld hebben. En het maakt ook uit of u alleen woont of samen met een partner. Hoeveel u mag verdienen of aan eigen geld mag hebben, verandert elk jaar. U moet zelf zorgtoeslag aanvragen. Hiervoor heeft u uw DigiD nodig. Kijk voor meer informatie op de webpagina toeslagen.nl/zorgtoeslag.
zorgverzekeraar
zorgverzekeraar
U sluit een zorgverzekering af bij een zorgverzekeraar.