Werken met de digitale overheid
adresbalk
Een adresbalk is het vakje bovenaan in een browser waar u het adres (URL-adres) van een website kunt typen. Als u daar een adres invoert en op ‘Enter’ drukt, gaat de browser naar die website. Het is als het intypen van een huisadres, maar dan voor het internet.
app
Een app is een programmaatje dat u op uw smartphone of tablet kunt zetten. Met dat programmaatje kunt u dan iets doen, zoals digitale foto’s bewerken, online de krant lezen of kijken of er een regenbui aankomt. Met de DigiD app kunt u inloggen op websites van de overheid. Het woordje ‘app’ is een afkorting van het woord ‘applicatie’, dat ‘toepassing’ betekent. Met ‘toepassing’ wordt hier bedoeld ‘iets wat je kunt gebruiken’.
Basisregistratie Personen
De Basis-registratie Personen (BRP) is het Nederlands bevolkings-register. Dat is een lijst met de persoonsgegevens van alle burgers van Nederland, zoals voor- en achternaam, geboortedatum en -plaats, nationaliteit, woonadres, burgerlijke staat en het burger-service-nummer (BSN). De gemeenten houden deze lijst bij. Als u bijvoorbeeld verhuist naar een andere gemeente , dan moet u uw nieuwe adres doorgeven aan de gemeente waar u gaat wonen. Uw persoonsgegevens worden dan aangepast in de BRP. Wordt er ergens in Nederland een kind geboren, dan moet één van de ouders het kind aangeven bij de gemeente waar het is geboren. Het kind wordt dan ook opgenomen in de BRP. Maar ook de persoonsgegevens van de ouders worden aangepast: de gegevens van het pasgeboren kind worden toegevoegd. De verschillende organisaties van de overheid gebruiken uw persoonsgegevens uit de BRP om u goed van dienst te kunnen zijn.
Belastingdienst
De Belastingdienst is de organisatie in Nederland die verantwoordelijk is voor het ontvangen van belastingen. Dit betekent dat de Belastingdienst ervoor zorgt dat iedereen in het land de juiste hoeveelheid belasting betaalt, zoals inkomsten-belasting. De Belastingdienst gebruikt dit geld om zaken te betalen zoals scholen, ziekenhuizen en wegen. De Belastingdienst helpt ook met het berekenen van hoeveel belasting u moet betalen. Ook controleert de Belastingdienst of iedereen zich aan de regels houdt.
browser
Als u websites bekijkt op internet, dan gebruikt u een browser. Dat is een computer-programma dat standaard op uw computer staat. Zonder browser kunt u geen websites bekijken. Chrome is een browser die veel wordt gebruikt. Andere bekende browsers zijn Edge, Mozilla Firefox en Safari. Het woord ‘Browser’ komt uit het Engels. ‘Browse’ betekent ‘bladeren’, in de zin van ‘bladeren in een boek’. Elke website heeft zijn eigen adres. Dit adres staat in de adresbalk van de browser. Zo’n adres noem je een ‘URL-adres’. Twee voorbeelden van een URL-adres: https://www.overheid.nl/ en https://www.digid.nl/. Om te kunnen zoeken op internet, gebruikt u een zoekmachine, zoals Google, Bing of DuckDuckGo. Een zoekmachine is dus iets anders dan een browser. Ook zoekmachines staan meestal al op uw computer.
Zie hieronder de plaatjes die horen bij de genoemde browsers. Deze plaatjes noem je ook wel icoontjes of pictogrammen.
Dienst Toeslagen
De Dienst Toeslagen is onderdeel van het ministerie van Financiën. Miljoenen mensen in Nederland krijgen één of meer toeslagen die helpen om de zorgverzekering, de zorg voor kinderen en de huur van de woning te betalen. U heeft recht op één of meer toeslagen als u niet te veel verdient, als uw inkomen onder een bepaalde grens blijft. En u mag niet te veel eigen geld hebben. U moet een toeslag zelf aanvragen. Dit doet u op de site toeslagen.nl. Hiervoor moet u inloggen met uw DigiD. Verandert uw inkomen? Geef dit dan meteen door aan de Dienst Toeslagen! Te veel gekregen toeslag moet u namelijk terugbetalen.
gebruikersnaam
Een gebruikersnaam is een naam die u als gebruiker toegang tot iets geeft. Met het intypen van de gebruikersnaam en het wachtwoord dat erbij hoort, krijgt u als gebruiker toegang tot een computer, een bepaald programma of een dienst op internet. Soms krijgt u een gebruikersnaam toegewezen, soms mag u er zelf één kiezen. Een ander woord voor gebruikersnaam is ‘inlognaam’.
gemeente
Nederland wordt bestuurd door de overheid. De overheid bestaat uit het Rijk, de provincies en de gemeenten. Er zijn meer dan 340 gemeenten in Nederland. Een gemeente kan bestaan uit één stad of plaats, maar ook uit meerdere plaatsen of dorpen. Deze zijn dan samengevoegd tot één gemeente. Elke gemeente heeft een stadhuis en soms ook stadswinkels. Daar kunnen inwoners heen om zaken te regelen. Een gemeente voert alleen taken uit die direct van belang zijn voor haar inwoners. Zoals het huisvuil ophalen of het aanleggen van een fietspad. Ook houdt de gemeente bij wie er in de gemeente wonen. Dat gebeurt in de Basisregistratie Personen. En ze geeft officiële documenten uit, zoals een paspoort, identiteitskaart of een rijbewijs. De gemeente doet nog veel meer. Elke gemeente heeft een eigen website, met nieuws en informatie. Inwoners kunnen via deze website ook zaken regelen, zoals het maken van een afspraak voor een nieuw paspoort.
huurtoeslag
Als u in een huurhuis woont, kunt u misschien huurtoeslag krijgen. Huurtoeslag is een bijdrage in de huurkosten. Hoe hoog de toeslag is, hangt onder andere af van de huurprijs en uw inkomen. Om huurtoeslag te krijgen, moet u aan bepaalde eisen voldoen. U moet bijvoorbeeld minimaal 18 jaar zijn. En uw inkomen en vermogen mogen niet te hoog zijn. U moet zelf huurtoeslag aanvragen. Hiervoor heeft u uw DigiD nodig. Heeft u huurtoeslag en gaat u bijvoorbeeld meer verdienen? Dan kan dit gevolgen hebben op uw recht op huurtoeslag. Kijk voor meer informatie op de webpagina toeslagen.nl/huurtoeslag.
identiteit
Identiteit is wie u bent als persoon. Uw identiteit wordt bepaald door zaken die u uniek maken, zoals hoe u eruit ziet, hoe u spreekt en wat uw meningen zijn. Uw identiteit bepaalt hoe u uzelf en de wereld om u heen ziet. Daarnaast heeft identiteit ook een officiële kant. Uw officiële identiteit verwijst naar de officiële gegevens die bij u horen, zoals uw naam, geboortedatum, nationaliteit, en burgerservicenummer (BSN). Bij deze officiële identiteit horen ook documenten zoals een paspoort of identiteitskaart. Deze gegevens en documenten worden door overheden en organisaties gebruikt om u officieel te herkennen en te registreren. Registreren betekent: uw persoonlijke gegevens toevoegen aan een officiële lijst met namen. Zo’n lijst heet een register.
inloggen
U logt in als u zich aanmeldt op een computer of bij een website om toegang te krijgen. Om te kunnen inloggen heeft u meestal een gebruikersnaam en wachtwoord nodig. De combinatie van een gebruikersnaam en wachtwoord wordt ook wel ‘account’ of ‘inlog-account’ genoemd. Nadat u bent ingelogd bij een website, komt u op dat deel van de site, dat alleen voor u toegankelijk is en waar persoonlijke informatie over u staat. We noemen dit een ‘mijn-omgeving’. Daarom is het belangrijk dat u uw gebruikersnaam en wachtwoord niet met anderen deelt. Anders kunnen zij hier ook mee inloggen en zo bij uw persoonlijke informatie komen. En als ze kwaad willen, kunnen ze dan iets veranderen in het voordeel van zichzelf en in het nadeel van u.
internet-bankieren
Als u uw bankzaken regelt via internet, dan bent u aan het internet-bankieren. U kunt internet-bankieren op uw computer, uw tablet of uw smartphone. Om te kunnen internet-bankieren, heeft u een gebruikersnaam en wachtwoord nodig. Hiermee logt u in op de website van uw bank. Zo komt u bij uw bankrekening. Eenmaal ingelogd, kunt u meteen zien hoeveel geld u op uw rekening heeft staan. Ook kunt u er rekeningen betalen of geld overmaken naar uw spaarrekening. Internet-bankieren vraagt u aan bij uw bank. Hiervoor moet u naar een kantoor van uw bank in de buurt en moet u uw bankpas meenemen en een identiteitsbewijs, zoals uw paspoort, ID-kaart of rijbewijs. Na de aanvraag krijgt u de gebruikersnaam en wachtwoord per post thuisgestuurd. Als u internet-bankiert met uw tablet of smartphone, moet u de bank-app van uw bank installeren. Hiervoor heeft u ook de gebruikersnaam en het wachtwoord nodig.
locatie
Locatie betekent ‘plaats’ of ‘plek’. Het is bijvoorbeeld de plaats of plek waar een kantoor staat waar u heen moet om iets te regelen.
overheid
De Nederlandse overheid is de hoogste macht van het land. Bij de overheid werken tien-duizenden ambtenaren. Sommigen bereiden beleid en wetten voor. Anderen voeren het beleid uit of houden in de gaten dat iedereen zich aan de wet houdt. Meer dan 1600 organisaties maken deel uit van de overheid. Daar horen de 12 ministeries bij, de 12 provincies en de 342 gemeenten. De overheid zorgt ervoor dat alles zo goed mogelijk verloopt in Nederland. Dat bijvoorbeeld de wegen goed onderhouden worden, iedereen naar de dokter kan en elk kind onderwijs krijgt. De Nederlandse burger moet voor bepaalde diensten bij de overheid zijn, zoals een nieuw paspoort, teruggave van te veel betaalde belasting of huurtoeslag. Tegenwoordig regelt hij of zij dit meestal via internet. Meer informatie over de overheid vindt u op de site overheid.nl.
persoonlijke gegevens
Persoonlijke gegevens zijn gegevens die iets over u zeggen en waarmee anderen u kunnen herkennen. Dit kan uw naam, adres, geboortedatum, telefoonnummer, e-mailadres of burgerservicenummer (BSN) zijn. Het zijn gegevens die vaak nodig zijn voor officiële zaken, zoals bij een bank, de dokter of de overheid. Persoonlijke gegevens zijn belangrijk en moeten veilig worden bewaard om uw privacy te beschermen. Met ‘persoonsgegevens’ wordt hetzelfde bedoeld als met ‘persoonlijke gegevens’.
sms
SMS staat voor Short Messaging Service. Dit is Engels en betekent ‘Korte Berichten Service’. Een sms is een tekst-bericht dat u verstuurt van uw mobiele telefoon naar een andere mobiele telefoon. Hiervoor gebruikt u de app ‘Berichten’. Meestal staat deze app al standaard op uw telefoon. Een sms-bericht typ je met de toetsen van de mobiele telefoon. Ook organisaties van de overheid kunnen u ‘een sms’je’ sturen.
Het plaatje dat bij de app ‘Berichten’ hoort kan er verschillend uitzien. Zo’n plaatje wordt trouwens een icoontje of pictogram genoemd. Op de iPhone ziet het plaatje er zo uit:
Op een Samsung-telefoon ziet het plaatje er zo uit:
toeslag
Als u niet te veel verdient en niet te veel eigen geld heeft, heeft u misschien recht op een toeslag. Dit is een bedrag dat de Dienst Toeslagen elke maand aan u overmaakt. Er zijn vier verschillende toeslagen. Zo is er zorgtoeslag. Dit bedrag gebruikt u om een deel van uw zorgverzekering te betalen. Er is ook huurtoeslag. Dit bedrag gebruikt u om een deel van de huur van uw woning te betalen. En als u kinderen heeft, heeft u misschien recht op de kinderopvang-toeslag. Of het kind-gebonden budget. Een toeslag vraagt u zelf aan bij de website van de Dienst Toeslagen: toeslagen.nl. Hiervoor moet u inloggen met uw DigiD. Verandert uw inkomen? Geef dit dan meteen door aan de Dienst Toeslagen! Te veel gekregen toeslag moet u namelijk terugbetalen.
uittreksel
Uittreksel betekent ‘samenvatting’ of ‘overzicht’. Bij uw gemeente kunt u een uittreksel aanvragen uit de Basisregistratie Personen, het bevolkings-register. Het uittreksel is een officieel document. In het document staan persoonsgegevens van u, waaronder uw voornaam en achternaam en adres. U kunt het uittreksel bijvoorbeeld nodig hebben als u zich wilt inschrijven bij een opleiding. Of bij een woningbouw-vereniging, om een woning te kunnen huren. Er zijn verschillende uittreksels, met verschillende inhoud. Zo staat er in het uittreksel voor de woningbouw-vereniging andere persoonlijke gegevens dan in het uittreksel dat u nodig heeft voor een studie. U moet voor een uittreksel betalen.
UWV
Het UWV is een organisatie van de Nederlandse overheid. U krijgt met het UWV te maken als u bijvoorbeeld werkloos wordt en recht heeft op een WW-uitkering. Kijk op de site uwv.nl als u wilt weten wat het UWV nog meer doet. Het UWV is een afkorting van Uitvoeringsinstituut Werknemers-Verzekeringen.
veilig
Met veilig kan worden bedoeld dat uw persoonlijke gegevens en berichten op internet goed worden afgeschermd, zodat anderen ze niet kunnen zien of lezen. Deze gegevens staan dan in een mijn-omgeving. Met veilig kan ook een veilige internet-verbinding worden bedoeld. Dit betekent dat mensen die kwaad willen niet op die verbinding kunnen inbreken en zo kunnen meekijken.
wachtwoord
Als u bijvoorbeeld op internet iets wilt regelen, moet u inloggen. Dan typt u uw gebruikersnaam en wachtwoord in op het inlogscherm. Het wachtwoord kiest u altijd zelf. Dit doet u als u zich de eerste keer aanmeldt bij bijvoorbeeld de website waar u iets wilt regelen. Het is belangrijk dat u een wachtwoord kiest dat niet makkelijk te raden is, maar dat u wel goed kunt onthouden. Een goed wachtwoord bestaat uit een combinatie van letters, cijfers en leestekens. Zowel uw gebruikersnaam als het wachtwoord moeten juist worden ingetypt. Maakt u een fout, dan lukt het inloggen niet. Met een wachtwoord wordt uw persoonlijke en belangrijke gegevens beschermd. Geef uw wachtwoord dan ook nooit aan iemand anders!
website
De meeste bedrijven en organisaties hebben een eigen plek op het internet. Zo’n plek noem je een website. Zo heeft de Belastingdienst een eigen website en de gemeente waar u woont ook. Maar ook winkels hebben een eigen website, waar u spullen kunt kopen. Een website bestaat uit meerdere pagina’s: een startpagina of homepage met een menu met links. Op deze links kunt klikken. Zo komt u op de andere webpagina’s die bij de website horen. Op een website vindt u informatie over de organisatie of het bedrijf. Biedt het bedrijf of de organisatie diensten of producten aan? Dan kunt u ook op de website inloggen. Elke website heeft zijn eigen adres. Dit web-adres staat in de adresbalk van de browser.
zoekbalk
Een zoekbalk is een vakje op een website of in een app waar u iets kunt intypen om informatie te zoeken. Als u bijvoorbeeld iets met Google wilt zoeken, ziet u in het midden van de pagina een lang horizontaal vak. Daar kunt u woorden of zinnen typen van wat u zoekt. Drukt u daarna op Enter, dan krijgt u de zoekresultaten te zien. De zoekbalk helpt u dus om snel iets te vinden op internet, zoals een website, een antwoord op een vraag, een foto. De zoekbalk wordt ook wel ‘zoekvenster’ of ‘zoekvakje’ genoemd en is vaak te herkennen aan een loepje.
zorgtoeslag
Iedereen die in Nederland woont of werkt is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Een zorgverzekering is niet goedkoop. Daarom is er zorgtoeslag. Dit is een bijdrage van de overheid om een deel van de kosten te betalen. Om zorgtoeslag te krijgen moet u aan een aantal eisen voldoen. Zo moet u 18 jaar of ouder zijn, een Nederlandse zorgverzekering hebben en niet te veel verdienen. Ook mag u niet te veel spaargeld hebben. En het maakt ook uit of u alleen woont of samen met een partner. Hoeveel u mag verdienen of aan eigen geld mag hebben, verandert elk jaar. U moet zelf zorgtoeslag aanvragen. Hiervoor heeft u uw DigiD nodig. Kijk voor meer informatie op de webpagina toeslagen.nl/zorgtoeslag.
